Choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego
Choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego stanowi około 1% wszystkich przypadków choroby zwyrodnieniowej stawów.
Zmiany zwyrodnieniowe dotyczyć mogą zarówno:
- stawu skokowego górnego,
- stawu skokowego dolnego.
Kogo dotyczy?
Znaczna większość przypadków choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego ma charakter wtórny, najczęściej związany z przebytym urazem, powodującym uszkodzenie chrząstki stawowej. Tylko około 7% przypadków choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego wykazuje charakter pierwotny. Postać ta dotyczy głównie osób starszych, choć coraz częściej diagnozowana jest również u osób przed 40 rokiem życia.
Przyczyny
Do powstania zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawów skokowych przyczynia się:
- przebyty uraz
- nagromadzone mikrourazy
- przeciążenia
- choroby reumatyczne, w przebiegu których, po ustąpieniu procesu zapalnego pozostaje uszkodzenie stawu oraz upośledzenie jego funkcji,
- inne choroby dotyczące stawów, jak np. jałowa martwica kości czy oddzielająca martwica chrzęstno-kostna
- niestabilność powodująca nadmierne i nieprawidłowe obciążanie powierzchni stawowych (wiotkość mięśni i więzadeł kończyn dolnych)
- wady stóp np. płaskostopie
- stopa nadmiernie wydrążona
- szpotawe ustawienie pięty, które również powodują nieprawidłowe obciążanie powierzchni stawowych
- procesy bakteryjne wpływające degeneracyjnie na powierzchnie stawowe
Na rozwój zmian zwyrodnieniowych stawu skokowego może wpływać:
- wiek (osoby starsze bardziej podatne są na rozwój zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawów skokowych),
- płeć (zmiany te częściej dotyczą kobiet niż mężczyzn),
- występowanie nadwagi lub otyłości,
- wiotkość mięśni i więzadeł kończyn dolnych
Rys.1 Budowa stawu skokowego widok boczny i widok z przodu
Objawy zwyrodnienia stawu skokowego
Głównym objawem choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego jest:
- ból - objaw ten może występować bez względu na obecność procesu zapalnego, ponieważ podczas obciążania na stopę oddziałują znacznie większe siły niż na pozostałe stawy. Bólowi stawu skokowego towarzyszyć może ból przodostopia. Występuje on głównie podczas obciążania stawu, a w okresie zaawansowania także w spoczynku.
- ograniczenie ruchomości - objaw ten może dotyczyć ruchu zgięcia i wyprostu, w przypadku gdy procesem zwyrodnieniowym objęty jest staw skokowy górny, lub ruchu inwersji i ewersji, czyli nawracania i odwracania stopy, gdy choroba dotyczy stawu skokowego dolnego. Podczas ruchu mogą także pojawiać się trzaski i trzeszczenia, świadczące o uszkodzeniu warstwy chrzęstnej stawu
- niestabilność stawu
- blokowanie stawu przez wolne ciała stawowe oraz osłabienie
- zanik mięśni podudzia- objawy te zaburzają prawidłowy wzorzec chodu
- obrzęk - często w zaawansowanym stadium w okolicy przegubu stopy
Choroba ta postępuje wolniej niż proces zwyrodnieniowy innych stawów, ponieważ w obrębie stawu skokowego chrząstka jest bardziej wytrzymała.
Profilaktyka
Tak jak w przypadku choroby zwyrodnieniowej innych stawów bardzo ważne jest zachowanie kilku podstawowych zasad.
Przede wszystkim stawy potrzebują regularnej aktywności, bo tylko dzięki temu że ruch powoduje zmiany ciśnienia wewnątrz stawu chrząstka stawowa zostaje odżywiona.
Unikanie urazów i przeciążeń stawów to kolejny ważny aspekt na który warto zwrócić uwagę. Jeśli musimy dźwigać ciężkie przedmioty lub uprawiamy profesjonalnie sport niezbędna będzie odpowiednia suplementacja i dobrze zbilansowana dieta. Dobrze zbilansowana dieta to taka, która zawiera składniki budujące stawy i ułatwiające regenerację po wysiłku. Wybierając suplement zwróć uwagę na realną zawartość składników. Głównym składnikiem mazi stawowej jest kwas hialuronowy a składnikiem budującym chrząstkę jest chondroityna. Połączenie obu tych składników w kompleks wpływa najlepiej na uzupełnienie mazi stawowej i regenerację chrząstki stawowej.
Autor
mgr Monika Musialik-Skinderowicz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach kierunku Fizjoterapia.
