Skręcenie jest zamkniętym uszkodzeniem, czyli takim, w wyniku którego nie dochodzi do przerwania ciągłości skóry, polegającym na przekroczeniu fizjologicznego zakresu ruchu w stawie. W wyniku tego urazu dochodzi do uszkodzenia torebki stawowej, więzadeł oraz chrząstki stawowej.
Objawami skręcenia stawu są przede wszystkim ból, narastający obrzęk, ucieplenie skóry w okolicy obrzęku oraz ograniczenie ruchomości w danym stawie. Możliwe jest także wystąpienie krwiaka. W przypadku skręcenia wyższego stopnia może dojść do przymusowego ustawienia w stawie zniekształcającego jego obrys.
Rys. 1 Urazowe zwichnięcie stawów ręki
ZWICHNIĘCIE jest uszkodzeniem stawu, w przebiegu którego powierzchnie stawowe danego stawu, chwilowo lub trwale całkowicie utraciły ze sobą kontakt. W wyniku tego uszkodzenia dochodzi do znacznego naciągnięcia torebki stawowej oraz więzadeł okołostawowych.
PODWICHNIĘCIE, zwane także nadwichnięciem jest uszkodzeniem stawu, w którym powierzchnie stawowe częściowo utraciły ze sobą kontakt. Utrata kontaktu przez powierzchnie stawowe może być chwilowa lub trwała.
Objawami zwichnięcia oraz podwichnięcia są ból, obrzęk, brak możliwości wykonywania ruchów w danym stawie, przymusowe, patologiczne ułożenie stawu oraz zniekształcenie jego obrysów.
ZŁAMANIE jest przerwaniem ciągłości tkanki kostnej, występującym na całym jej przekroju.
NADŁAMANIE, zwane także pęknięciem jest przerwaniem ciągłości tkanki kostnej obejmującym jedynie część jej przekroju.
Do złamania lub nadłamania dochodzi, gdy na kość zadziała czynnik o sile przekraczającej jej wytrzymałość. Istnieje wiele podziałów złamań. Ze względu na kontakt złamanej kości z otoczeniem wyróżnia się złamania zamknięte, w których zachowana jest ciągłość skóry, a złamana kość nie ma kontaktu z otoczeniem oraz złamania otwarte, w których przerwana jest ciągłość skóry, wskutek czego złamana kość ma kontakt z otoczeniem.
Pod względem przebiegu szczeliny złamania, dzieli się je na złamania podłużne, poprzeczne, skośne, spiralne, wielofragmentowe (wieloodłamowe). Objawami złamań są przede wszystkim ból, obrzęk, zniekształcenie obrysów okolicy, w której nastąpiło złamanie, nieprawidłowe ustawienie kości, ograniczenie ruchomości lub wręcz przeciwnie, nadmierna lub patologiczna ruchomość występująca w miejscu, gdzie fizjologicznie nie występuje dany ruch. Objawy te są różne w zależności od miejsca złamania, jego typu oraz przyczyny.
W przypadku złamania może dojść do przemieszczenia odłamów kostnych. Przemieszczenie to może nastąpić w momencie urazu, zwane jest wówczas przemieszczeniem pierwotnym, lub później, np. podczas udzielania pomocy rannemu, zwane jest wówczas przemieszczeniem wtórnym. Przemieszczenie odłamów kostnych może nastąpić w bok, może spowodować wydłużenie, czyli oddalenie od siebie fragmentów kostnych lub skrócenie, czyli zbliżenie ich do siebie, w wyniku czego będą na siebie nachodzić, może także dojść do zaklinowania fragmentów kostnych.
mgr Monika Musialik-Skinderowicz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach kierunku Fizjoterapia.
