Sprawdź co oznacza seropozytywna i seronegatywna postać RZS. Zobacz, jakie badania laboratoryjne oraz obrazowe musisz wykonać, aby zdiagnozować reumatoidalne zapalenie stawów.
RZS czyli reumatoidalne zapalenie stawów (zwane wcześniej gośćcem przewlekłym postępującym) jest najczęściej występującą postacią zapalenia stawów spośród chorób reumatoidalnych. Dotyczy ona głównie osób pomiędzy 30 a 50 rokiem życia, częściej kobiet niż mężczyzn (około 3-5 razy częściej na RZS chorują kobiety niż mężczyźni). Etiologia tej choroby nie jest znana. Wśród czynników predysponujących do wystąpienia RZS wymienia się czynnik genetyczny oraz defekt układu immunologicznego. Podstawowym objawem reumatoidalnego zapalenia stawów jest przewlekły proces zapalny, obejmujący głównie obwodowe (dystalne) stawy, głównie dłonie, ale także inne narządy i układy. Początek choroby jest mało charakterystyczny. U chorych pojawiają się stany podgorączkowe, ogólne osłabienie organizmu, brak apetytu, spadek masy ciała. Następnie pojawiają się bóle mięśni i stawów, którym towarzyszy tzw. sztywność poranna, a także obrzęki i zapalenia stawów.
Wyróżnia się dwie postacie reumatoidalnego zapalenia stawów:
- Seropozytywną, zwaną także serologicznie dodatnią, w której w surowicy pacjenta występuje czynnik reumatoidalny (RF – rheumatoid factor) będący zbiorem autoprzeciwciał; postać ta dotyczy około 70% chorych na RZS.
- Seronegatywną, zwaną także serologicznie ujemną, w której czynnik RF nie występuje, postać ta charakteryzuje się bardziej agresywnym przebiegiem choroby niż postać serologicznie dodatnia.
Rozpoznania RZS dokonuje się na podstawie obserwacji i współistnienia charakterystycznych dla tej jednostki chorobowej objawów, a także badań laboratoryjnych i obrazowych. Najczęściej zalecane badania laboratoryjne w rozpoznaniu RZS:
- oznaczenie czynnika reumatoidalnego (RF), jego obecność w surowicy oznacza tzn. seropozytywną postać RZS (serologicznie dodatnią), obecność tego czynnika stwierdza się u ok. 70-80% chorych, jednak wykrywa się go także u chorych na inne choroby reumatyczne, a nawet u osób zdrowych; przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów u chorych z obecnym czynnikiem RF jest zwykle cięższy niż u osób, u których czynnik ten nie występuje (postać seronegatywna, zwana także serologicznie ujemną),
- przeciwciała anty-CCP – występują u wszystkich chorych na RZS, zarówno postacią seropozytywną i seronegatywną,
- morfologia, OB, CRP – wskaźniki zapalne, służące ocenie aktywności choroby.
Najczęściej zalecane badania obrazowe w rozpoznaniu RZS:
- RTG – w przypadku zmian wywołanych reumatoidalnym zapaleniem stawów na obrazie radiologicznym widoczne są w początkowej fazie choroby zmniejszenie gęstości kości wokół stawu, ubytki kostne, zwężenie szpar stawowych, natomiast w zaawansowanej są to zniekształcenia stawów.
- MR – badanie bardziej dokładne, przydatne zwłaszcza na początku choroby, gdy zmiany nie są jeszcze widoczne na obrazie radiologicznym.
Wcześniej RZS rozpoznawano dopiero po pojawieniu się charakterystycznych objawów. Obecnie jednak chorobę tą można zdiagnozować już wcześniej, dzięki czemu już wczesnym etapie można wdrożyć specjalistyczne leczenie.
mgr Monika Musialik-Skinderowicz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach kierunku Fizjoterapia.
