Reaktywne zapalenie stawów to niezwykle trudna do zdiagnozowania choroba reumatyczna, będąca skutkiem infekcji przewodu pokarmowego lub moczowego. Dotyka głównie mężczyzn między 20. a 40. rokiem życia, atakując najczęściej stawy, cewkę moczową i spojówki. Czym dokładnie objawia się ta uciążliwa przypadłość i jak można jej zapobiec? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Reaktywne zapalenie stawów (ReZS) to choroba wywołana głównie wcześniejszym zakażeniem układu trawiennego lub narządów płciowych. Objawia się nie tylko stanem zapalnym jednego lub kilku stawów, ale może zaatakować skórę, cewkę moczową i spojówki. Częstość jej występowania jest różna w różnych krajach i wynosi między 30-200 przypadków na 100 tys. osób. Schorzenie pojawia się zazwyczaj u 1-4% pacjentów, u których wcześniej doszło do infekcji pozastawowej.
Reaktywne zapalenie stawów dotyczy najczęściej mężczyzn między 20 a 40 roku życia. Na chorobę zapadają także dzieci. Szacuje się, że występuje u 4,1-8,6% wszystkich przypadków reumatologii dziecięcej w USA, Kanadzie i Wielkiej Brytanii, a jej przebieg jest znacznie łagodniejszy niż u osób starszych.
Przyczyną reaktywnego zapalenia stawów są drobnoustroje wywołane zakażeniem w obrębie układu moczowo-płciowego i pokarmowego. Chorzy często nie zdają sobie sprawy z tego, że przechodzą infekcję, gdyż jej objawy mogą być mało widoczne. Oto patogeny odpowiadające za pojawienie się choroby:
Mimo iż reaktywne zapalenie stawów nie jest chorobą zakaźną, to mogą je wywołać bakterie przenoszone właśnie drogą płciową. Duży wpływ mają także predyspozycje genetyczne. Według badań przeprowadzonych przez specjalistów, u 65-85% pacjentów stwierdzono obecność antygenu HLA-B27, odpowiadającego za podwyższone ryzyko występowania chorób autoimmunizacyjnych, do których zalicza się m.in. ReZS, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów.
Objawy reaktywnego zapalenia stawów pojawiają się najczęściej między pierwszym a szóstym tygodniem od przebycia infekcji. W czasie trwania choroby mogą wystąpić następujące dolegliwości:
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek objawów, które mogą sugerować reaktywne zapalenie stawów, należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub reumatologa. Pierwszym krokiem do postawienia diagnozy jest oczywiście szczegółowy wywiad lekarski, do którego warto przygotować sobie następujące informacje:
W trakcie wizyty specjalista przeprowadza dokładne oględziny ciała oraz zleca wykonanie podstawowych badań krwi. U tym, że chory zmaga się z reaktywnym zapaleniem stawów, mogą świadczyć następujące wyniki: wysokie OB, podwyższone stężenie białka C-reaktywnego CRP, zwiększona liczba płytek krwi i leukocytów oraz niższe stężenie hemoglobiny. Ponadto reumatolog zleca:
Leczenie reaktywnego zapalenia stawów polega na zminimalizowaniu dolegliwości poprzez wprowadzenie farmakoterapii i fizykoterapii. W zależności od rodzaju objawów i stopnia zaawansowania choroby lekarz może zalecić przyjmowanie następujących medykamentów.
W ostrej fazie reaktywnego zapalenia stawów zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej (biegania, częstego chodzenia) oraz rozpoczęcie pod kontrolą specjalisty fizjoterapii i kinezyterapii. Właściwie wykonywane ćwiczenia wzmacniają i przywracają pełny zakres ruchów w stawach.
Szybka reakcja ze strony chorego i odpowiednie leczenie dają szansę na pełne wyzdrowienie. Objawy choroby, zarówno te słabsze, jak i silniejsze, ustępują maksymalnie w ciągu 12 miesięcy.
Reaktywne zapalenie stawów to choroba, której nie można całkowicie zapobiec. Jednak odpowiednia profilaktyka zminimalizuje ryzyko jej wystąpienia. Mowa przede wszystkim o prowadzeniu higienicznego trybu życia. Warto mieć na uwadze, że chlamydia, przenoszona drogą płciową, stanowi jedną z najczęstszych przyczyn pojawienia się ReZS. Dlatego istotną kwestią jest unikanie przypadkowych kontaktów seksualnych czy stosowanie środków obniżających ryzyko zarażenia bakterią (np. korzystanie z prezerwatyw). Z kolei w przypadku zdiagnozowanej choroby – objęcie leczeniem także partnera seksualnego.
Osobom zmagającym się z reaktywnym zapaleniem stawów bardzo często towarzyszy ból i sztywność stawów. Tym samym powinniśmy zadbać o regularne uzupełnianie niedoborów mazi stawowej. Jej deficyt prowadzi bowiem do tarcia kości, powodując dyskomfort podczas wykonywania ruchów kończynami. Z kolei odpowiednio wzmocniona i odżywiona chrząstka stabilizuje połączenia kostne, jednocześnie zmniejszając ból w obrębie stawów. W związku z tym warto sięgnąć po suplementy diety naturalnego pochodzenia z wysokim stężeniem kwasu hialuronowego i siarczanu chondroityny, które przyczyniają się do poprawy kondycji stawów. Zaleca się łączną suplementację obu składników, która ma o wiele większą skuteczność niż ich oddzielne stosowanie.
Większość pacjentów po przebyciu reaktywnego zapalenia stawów wraca do pełni zdrowia, jednak zdarzają się przypadki, gdy dochodzi do remisji (u ok. 20% chorych) oraz rozwinięcia innych schorzeń, takich jak:
