Kinesiotiping może być wykorzystywany jest terapia pomocnicza w leczeniu i rehabilitacji układu kostno-stawowego. Ze względu na duże bezpieczeństwo stosowania tej metody terapeutycznej, sięga się po nią zarówno w rekonwalescencji dzieci, jak i dorosłych. Sprawdź, czym właściwie jest kinesiotiping, kiedy się go stosuje i jakie rezultaty można uzyskać.
Plastrowanie dynamiczne, czyli kinesiotaping to odrębna metoda terapeutyczna polegająca na naklejaniu na różne partie ciała specjalnych taśm. Metoda opracowana przez dr Kenzo Kase oparta jest na kinezjologii, czyli nauce zajmującej się badaniem fizjologicznych i psychologicznych reakcji organizmu na ruch.
Plastry stosowane podczas kinesiotapingu mogą wpływać pozytywnie na różne układy organizmu, w tym mięśniowy, limfatyczny i nerwowy. Elastyczne taśmy coraz częściej wykorzystywane są również jako forma leczenia w zakresie fizjoterapii. Ta naturalna metoda nie wpływa negatywnie na odczucia skórne, więc może być z powodzeniem stosowana nawet przez całą dobę. Kolorowe plastry stosowane bardzo często przez zawodowych sportowców, pozwalają skutecznie analizować wiele dysfunkcji w obrębie narządów układu ruchu.
W podstawowym podziale wyróżnia się 4 typy zabiegów stosowanych w ramach metod kinesiotapingu. Są to:
Przypominająca ludzką skórę taśma przyklejona na skórę, lekko unosi naskórek i skórę właściwą. Dzięki temu zwiększa się przestrzeń pomiędzy nimi a nerwami, naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi, mięśniami, powięziami i ścięgnami. To z kolei prowadzi do regulacji napięcia mięśniowego. Zwiększa się przepływ krwi i utlenienie organizmu. Wspomagany działaniem plastrów układ limfatyczny szybciej i bardziej efektywnie usuwa zastoiny i stany zapalne. Następuje redukcja płynu limfatycznego odpowiedzialnego za powstawanie obrzęków. Należycie przyklejone plastry wpływają na naturalne receptory czucia bólu i poprawiają mikrokrążenie.
Kinesiotaping ma bardzo szerokie zastosowanie. Wspiera wiele struktur w organizmie, dając pozytywne efekty. Metoda w skrócie zwana tapingiem stosowana jest między innymi w:
Dodatkowo kinesiotaping stosowany jest coraz częściej jako uzupełnienie leczenia w zakresie neurologii, ginekologii, onkologii, pediatrii, ortopedii i chirurgii. Nie wykorzystuje on żadnych substancji leczniczych, dlatego z powodzeniem może być stosowany przez kobiety w ciąży (np. w bólach pleców).
Biorąc pod uwagę dolegliwości, dla których zaleca się stosowanie plastrów, możemy wyróżnić ich dwa podstawowe rodzaje:
Każdy, kto choć raz spotkał się z plastrami dynamicznymi (tejpami), z pewnością za charakterystyczną cechę uznał kolor. Obecnie spotkać można taśmy w wielu barwach, jednak to nie one określają ich specyficzne cechy i właściwości. Kolor plastra to przede wszystkim walor estetyczny. Neonowe, wyraziste plastry wybierają bardzo często sportowcy, a taśmy w neutralnych barwach można spokojnie dopasować do codziennego ubioru. Ważniejsze od koloru są jednak trzy inne cechy taśm kinezjologicznych. Wybierając odpowiedni typ plastra, należy zwrócić uwagę na gramaturę materiału, jego rozciągliwość i kształt.
Gramaturę plastrów dynamicznych określa waga metra kwadratowego materiału. Im wartość niższa, tym plaster jest cieńszy. Najczęściej wykorzystuje się taśmy o gramaturze 160 g/m2. Produkty o wyższej wadze (200 g/m2) dedykowane są zazwyczaj wyczynowym sportowcom trenującym sztuki walki. Dynamika tego typu aktywności wymaga bowiem wyższych właściwości stabilizacyjnych i wspomagających. Takie zapewniają tejpy z gęstym splotem nici, czyli wyższą gramaturą.
W zależności od tego, na jakim efekcie nam zależy, można stosować taśmy o zróżnicowanej rozciągliwości. Produkty wskazujące w tym zakresie 130-140% wykorzystywane są zazwyczaj do leczenia przewlekłego bólu mięśni i stawów, także spowodowanego zwyrodnieniami, urazami lub przeciążeniami. Wyprodukowane przede wszystkim z wysokiej jakości bawełny, zapewniają doskonałą przepuszczalność powietrza. Ułożony faliście medyczny klej podtrzymujący plastry jest hipoalergiczny. Osobom, które są bardzo aktywne, poleca się taśmy o rozciągliwości 180%. Wykonane z wiskozy, pozbawione uczulającego lateksu zapewniają większą rozciągliwość i elastyczność, niż plastry bawełniane. Taśmy tego typu są bardziej odporne na działanie wilgoci i potu. Właśnie dlatego chętnie stosowane są przez pływaków, narciarzy czy biegaczy. Zawodowi sportowcy uprawiający dyscypliny typu siatkówka, lekkoatletyka czy profesjonalni tancerze zazwyczaj sięgają po taśmy o rozciągliwości 200%. Wyprodukowane z lycry i nylonu rozciągają się nie tylko wzdłuż, ale na wszystkie cztery strony. Zapewniając pomoc w redukcji bólu, nie ograniczają jednocześnie niezbędnej aktywności fizycznej.
Nie bez znaczenia jest również kształt taśm, który dopasowuje się do konkretnego miejsca dolegliwości. Z pomocą specjalnych nożyczek (które nie tępią krawędzi) można swobodnie modyfikować kształt taśmy według własnych potrzeb. W zależności od miejsca dyskomfortu plastry stosuje się pojedynczo lub w grupach. Najbardziej popularne kształty to „X”, „Y” i „I” oraz tzw. wachlarz. Plastry przypominające „Y” oraz „I” z reguły zwiększają lub zmniejszają stymulację mięśni. „X” wykorzystuje się do korekcji wzorca ruchowego, a wachlarz wybierany jest w problemach układu limfatycznego. Tejpy na kolana przybierają najczęściej kształt litery Y. Na bóle barkowe stosuje się zazwyczaj plaster „Y” oraz dwa w kształcie litery „I”. Na dolegliwości nadgarstka aplikuje się również te w kształcie „I” – jedna taśma klejona jest na górnej części dłoni, a druga wokół samego nadgarstka.
Wprawdzie kolorowe plastry można nałożyć na skórę samodzielnie, jednak z racji tego, że przyklejane są różnymi technikami, warto tę czynność pozostawić fizjoterapeucie. Niektóre schorzenia wymagają bowiem większego naciągnięcia plastra, a inne mniejszego. Do tego dochodzi wiedza dotycząca dokładnego miejsca aplikacji i rodzaju plastrów. Zabieg powinien być poprzedzony dokładnym wywiadem z terapeutą. Idealnie, jeśli powiązany jest z badaniem siły mięśniowej, testem przesiewowym z oceną reakcji na przesuwanie powięzi w różnych kierunkach oraz pomiarem zakresu ruchomości stawów. Taka diagnostyka pozwala na ustalenie podatności organizmu do zastosowania plastrów, a następnie precyzyjne dobranie rodzaju i szerokości względem występujących dolegliwości.
Przed zabiegiem trzeba należycie przygotować skórę. Musi być ona sucha i odtłuszczona (pozbawiona aplikacji olejków, balsamów i kremów). Najlepiej umyta wodą z mydłem i osuszona suchą gazą z alkoholem. Niektórzy rekomendują oczyszczenie skóry… mleczkiem do demakijażu. W miejscach szczególnie mocno owłosionych wymagana jest depilacja. Prawidłowo nałożony plaster zaczyna działać po ok. godzinie. W tym czasie należy unikać kontaktu z wodą (w późniejszym czasie jest to jak najbardziej możliwe). Po intensywnym treningu taśmę należy przetrzeć suchym ręcznikiem, a w przypadku, gdyby krawędzie zaczęły się strzępić lub odklejać – przyciąć je delikatnie specjalnymi nożyczkami.
Plastry stosowane w kinesiotapingu bardzo rzadko wywołują reakcje alergiczne. Jeśli jednak masz skłonności do podrażnień lub twoja skóra jest nadzwyczaj wrażliwa, na 24 godziny przed zabiegiem należy wykonać test. W przypadku zauważenia reakcji alergicznej natychmiast należy ściągnąć taśmę. Zazwyczaj zaleca się pozostawienie plastrów na skórze przez 5-7 dni, jednak czasami okres ten może zostać wydłużony. Usunięcie taśmy nie jest skomplikowane – wystarczy naciągnąć skórę nad jednym jej końcem i oderwać końcówkę plastra. Po odklejeniu kawałka ponownie trzeba naciągnąć skórę i znów odkleić niewielką część. Czynność należy ponawiać do momentu, aż cała taśma nie zostanie usunięta.
Stosowanie plastrów dynamicznych wpływa nie tylko na uśmierzanie bólu, ale również poprawia mikrokrążenie. Generuje widoczną poprawę w zakresie czucia głębokiego. Pozwala korygować ustawienia poszczególnych struktur ciała oraz poprawia funkcjonowanie i pozycję stawów. Elastyczne plastry aktywizują system limfatyczny (usuwają zastoje i obrzęki tego typu) i normują napięcie mięśniowe organizmu. Pobudzają też endogenny system znieczulenia, powodując zmniejszenie odczucia bólowego.
Nie usztywniające, ani nieograniczające ruchu taśmy łatwo dopasowują się do kształtu ciała. Przypominające w strukturze ludzką skórę, nie powodują dyskomfortu w codziennym funkcjonowaniu. Mogą je stosować osoby w każdym wieku – dzieci, młodzież, osoby dorosłe i starsze. Ta naturalna metoda oparta na mechanizmach samoleczenia jest niezwykle ekonomiczna – redukuje koszty zabiegów rehabilitacyjnych i ogranicza się do zakupu odpowiedniego plastra. W pełni bezpieczna może bez obaw być stosowana przez kobiety w ciąży i młode mamy.
Taśmy działają szybko i dają natychmiastowe efekty leczenia. Wpływają na organizm przez całą dobę, także podczas snu. Są znakomitą formą wspomagającą tradycyjną rehabilitację, ale także mogą być alternatywą dla osób, u których klasyczne ćwiczenia są niewskazane.
Jednym ze wskazań do stosowania plastrów dynamicznych są zespoły bólowe o przewlekłym i podostrym charakterze wywołane chorobami zwyrodnieniowymi. Kinesiotaping stosuje się w dolegliwościach kręgosłupa, stawów, mięśni i powięzi – zarówno w ich stanach zapalnych, jak i leczeniu bólu związanego z przeciążeniami, kontuzjami i naderwaniami. Działanie przeciwbólowe utrzymujące się nawet po ściągnięciu plastrów może przynieść wymarzoną ulgę osobom chorującym na reumatoidalne zapalenie stawów.
Jak to się dzieje, że taśmy redukują napięcie mięśni, powięzi i stawów? Poprzez to, że rozluźniają i odciąża wymienione struktury. Pomagają lub przejmują wykonywanie odpowiednich funkcji (zginanie, prostowanie, rotowanie) i znoszą ograniczenia ruchowe. Tejpy stabilizują też stawy i korygują ich ewentualne patologiczne ustawienia. Wspierają ich sprawność i wydajność. Podnoszą też siłę i zakres skurczu mięśni, co równie ważne jest dla funkcjonowania stawów.
Jeśli chcemy uzyskać dobre efekty terapii, warto zadbać kompleksowo o kondycję stawów. W tym celu z pewnością konieczne jest uzupełnienie niedoborów mazi stawowej. To właśnie maź stawowa stanowi dodatkową ochronę stawu, ograniczając zbędne tarcie. Jej niedobór może prowadzić do uszkodzenia struktury stawu, co w konsekwencji przyczynia się do powstawania zmian zwyrodnieniowych lub/i kontuzji. Optymalne odżywienie mazi stawowej wymaga łącznej suplementacji kwasu hialuronowego oraz siarczanu chondroityny. Suplementacja jest konieczna, ponieważ wraz z wiekiem organizm traci umiejętność produkcji tych składników odżywczych w odpowiednio dużej ilości.
Metoda plastrowania dynamicznego jest dość uniwersalna, więc mogą ją stosować pacjenci z różnymi schorzeniami. Najważniejsze ograniczenia dotyczą głównie stanu skóry, choć kinesiotapingu powinny unikać też osoby z niektórymi chorobami przewlekłymi. Do najważniejszych przeciwskazań do stosowania taśm tapingowych zalicza się:
Mimo że plastry dynamiczne stosuje się do leczenia blizn, to nie nadają się do korekcji świeżych zmian pooperacyjnych. Osoby, które dopiero co poddały się wykonania tatuażu na skórze, także są w grupie wykluczonej z zabiegu plastrowania dynamicznego.
Powyżej przedstawiliśmy, czym jest kinesiotaping, komu zaleca się jego stosowanie i przybliżyliśmy najczęściej stosowane rodzaje plastrów. O tym, czy warto stosować tego typu metodę uśmierzania bólu, należy przekonać się samemu. Decyzję o chęci podjęcia tapingowania warto każdorazowo skonsultować z doświadczonym w tej metodzie fizjoterapeutą. To on dzięki swojej wiedzy i znajomości metodyki pomoże dobrać odpowiednią technikę leczenia i zarekomenduje najlepszy rodzaj plastra, dostosowany do konkretnej dolegliwości. Doradzi w zakresie szerokości, gramatury i rozciągliwości materiału. Pomoże dobrać odpowiedni kształt i podpowie jak naklejać plastry, by ich działanie było skuteczne.
